Aşağı Saral kəndi Marneulidən 25 km uzaqda yerləşir. Əhalini
illərdir ki, zibil və su problemi narahat edir.
Sakinlərdən biri həyətində öz əli ilə düzəltdiyi hamamı var. Dörd
ağac dirəyi ətrafdan yaşıl brezend çadır örtük, karton kağızdan
qapı düzəldiblər, içəridə isə bir kiçik odun sobası durur, indi isə
Arşad Hüseynovun anası çimir övladı isə arxdan gətirilmiş palıdı
rəngli suyu bayırdan ona verir.
Arx onların evinin yanından axır. Suda isə plastik butulka , qida
məshullarının qalıqları və məişət tullantıları var. Əhalinin
əksəriyyəti eləcə də Hüseynovlar ailəsi məcburdur ki, arx suyundan
məişət işlərində də istifadə etsinlər. Artıq aylardır ki, su
boruları çəkilib ancaq su vəd verilsə də gəlmir.
Su gətirmək üçün yeganə vasitə isə kəndin bulağıdır. O, isə 5-6 km
uzaqda yerləşir, ancaq əhalinin çoxusu da bulaqdan aralı yaşayırlar
və nə şəxsi nəqliyyatları nə də ki, hər gün oraya getmək imkanları
yoxdur.
Əhali özlərinin məlumatlandırılma səviyyələrinin artırılmasından da
danışır. Ancaq deyirlər ki, kənddə zibil qutuları heç vaxt olmayıb.
Çıxış yolunu isə tullantıları arxa atmaqla və ya küçəyə tökməkdə
tapırlar. Bəziləri öz həyətində yandırır da. Beləcə kənddə
qeyri-leqal zibilliklər yaranır və yaşıl tarlaları örtür orada isə
çox hallarda kəndin mal-qarası otlayır.
Yuxarı Saral kəndində yeni su sistemi layihəsi həyata keçirilir.
Zibillənmiş kəndlərdə problemin həlli üçün “Təmiz Marneuli” MMC-nin
direktoru Leri Mumladze nə zaman gələcəyini özünün də bilmədiyi 200
zibil qutuları ilə planlaşdırır. Bu il büdcədən MMC-lər üçün bir
milyon yüz min lari dəyərində məbləğ ayrılıb.
Kirəç-muğanlı, Saral, Mollaoğlu, Qırıxlı, Qullar, Kürtlər – bu
Marneulinin Kosalı kəndinə oxşar olaraq zibil probleminin narahat
etdiyi kəndlərinin siyahısıdır. Əhali antisanitariyadan, xoşagəlməz
qoxu və sağlamlığa təhlükəli olan tullantılardan şikayətlənir.
“Gürcüstanın yaşıllar hərəkatı yer kürəsinin dostu” “Gürcüstanı
təmizləyək” layihəsinin meneceri Nino Çxobadze deyir ki,
qeyri-leqal zibilliklər əhali üçün təhlükə daşıyır, hələ ki,
Marneulidə əhalinin çoxunun təsərrüfat sahəsi var. Əkilən məhsul
isə sağlamlıq üçün təhlükə daşıyıcısıdır.
“Avropa İttifaqı ilə Assosiasiya sazişi əsasında
monitorinq aparılarsa həmin məhsul nəinki Avropa heç Gürcüstan
bazarına da çıxaılmayacaq. Məhsulun zəhərlənməsindən əlavə əhalinin
sağlamlığına da zərər dəyir” - deyə bildirdi
Nino Çxobadze.
Çxobidzenin sözlərinə görə qanunsuz zibilliklərin təmizlənməsi
bələdiyyələrin öhdəliyidir ki, tullantıların idarəsinin 5 illik
planında mütləq bunu nəzərə almalıdırlar.