Qapalı təşkilatlar, məhdud məlumat və dayandırılmış inkişaf – Marneulidə “Rus qanunu”-nun gözlənilən nəticələri
“Xarici təsirin şəffaflığı haqqında” “rus qanunu”nun tətbiqi nəticəsində Marneuli sakinlərinin müzakirələr aparmaq üçün boş yerləri olmayacaq, zorakılığa məruz qalan qadınlara yardım göstərilməyəcək, azərbaycandilli abituriyentlər milli imtahanlara pulsuz hazırlaşa bilməyəcək və onlara imtahanlara qeydiyyatdan keçməyə köməklik göstərilməyəcək. Marneulidə “Gürcü arzusu”-nun xoşuna gəlməyən bütün qeyri-hökumət və media qurumlarının işi məhdudlaşdırılacaq.

Xuldərə və Mollaoğlu kəndləri Marneulidən 30 kilometr məsafədə, Ermənistanla sərhəddə yerləşir.
Burada yaşayan gənclərin gürcü dilini öyrənmək və Gürcüstanda təhsilini davam etdirmək üçün imkanı az idi. Buna görə, iki müəllim icma mərkəzi təsis etmək və uşaqlar üçün milli imtahanlara pulsuz hazırlıq xidməti yaratmağa qərar verdilər. “Yeni Düşüncə İnstitutu” Xuldərə kəndində Avropalı donorlardan alınan maliyyə ilə yaradılıb. Kəndin inkişafı üçün işləməyə başlayıblar – qadınların iqtisadi baxımdan güclənləndirilməsi üçün işlər görüblər, kənddə park yaradıblar, vətəndaşlara dövlət strukturları ilə ünsiyyət qurmağa kömək edirlər, gənclərə qeyri-formal təhsil verirlər və ən əsası abituriyentlərə imtahanlara hazırlaşmaqda, qeydiyyatdan keçməkdə və universitet seçməkdə kömək edirlər.

İcma təşkilatı vətəndaşlara xidmətləri pulsuz göstərir, çünki təşkilat özü müxtəlif qeyri-hökumət və beynəlxalq təşkilatlardan maliyyə əldə edir. Qeyd olunan xidməti Sadaxlı icma sakinlərinə nə yerli, nə də mərkəzi hakimiyyət göstərir. “Gürcü Arzusu” tərəfindən qəbul edilən “rus qanunu”nun qüvvəyə minməsi halında isə vətəndaşlar ola bilsin, bu xidmətdən də yararlana bilməsinlər.

“Gürcüstanda fəaliyyət göstərən bütün qeyri-hökumət təşkilatları kimi biz də qanunla bağlı prosesləri gözləyirik, lakin bununla bağlı hələlik heç bir qərar qəbul etməmişik. Çünki görüləsi işlərimiz çoxdur, xüsusən də imtahanlar yaxınlaşır, həyəcanlanırıq. Çünki gələn ildən özümüzə dəstəkçi tapmasaq və ya bu layihəni həyata keçirə bilməyəcəyimiz mühit yaranarsa, abituriyentlər, eləcə də gənclər çoxlu resurs itirəcəklər”, – “Yeni Düşüncə İnstitutunun” həmtəsisçisi Ariz Daşdəmirov bildirdi.

Təşkilat 2018-ci ildə abituriyentlərin hazırlanması və qeydiyyatı ilə bağlı yardım proqramına başlayıb. 6 il ərzində onlar 200-dən çox abituriyenti ümumi qabiliyyət imtahanı üçün hazırlayıblar. “Mən sizə nə qədər abituriyentin ölkə vətəndaşları üçün ilkin sınaq imtahanlarından keçdiyi barədə dəqiq rəqəm deyə bilmərəm, çünki bu rəqəm çox yüksəkdir. Gürcüstanda yaşayan bütün azərbaycandilli abituriyentlər öncədən imtahanlarımızda iştirak edə bilərlər”. 


“Gürcü Arzusu” tərəfindən qəbul edilmiş “rus qanunu”nun qüvvəyə minməsi halında Marneuli “Mülki Məşğulluq Mərkəzi” kimi sərbəst məkanları itirəcək. Mülki Məşğulluq Mərkəzi 12 ildir, Marneulidə fəaliyyət göstərir və vətəndaşlara, siyasi partiyalara, media və qeyri-hökumət təşkilatlarına Marneuli üçün lazımı mövzularda müzakirə, görüşlər keçirməyə məkan verir.

Büdcənin ictimai müzakirəsi məhz ilk dəfə Mülki Məşğulluq Mərkəzində baş tuutb. Özünüidarə nümayəndələrinin də iştirak etdiyi görüşlərin təşkil edilməsinə başlanıldı. Marneuli Mülki Məşğulluq Mərkəzinin koordinatoru Mariam Samxaradzenin sözlərinə görə, mərkəzdə hər ay 15 görüş keçirilir və 300-ə yaxın Marneuli sakini onların xidmətindən yararlanır.


Marneuli Mülki Məşğulluq Mərkəzi indiki mərhələdə fəaliyyətinə davam edir və Marneuli sakinlərinə yenidən müxtəlif növ xidmətlər təklif edir, ancaq “rus qanunu” qüvvəyə mindikdən sonra onlar bağlanacaq.

“Rus qanunu” qüvvəyə minərsə, “Marneuli Demokrat Qadınlar Cəmiyyəti” də Marneulidə fəaliyyətini dayandıracaq. Marneulidə qadınların hüquqları ilə məşğul olan, zorakılığa məruz qalmış qadınların təhsil almasına və iş tapmasına kömək edən təşkilat bələdiyyə səhiyyəsinin inkişafı, sosial təminat və fiziki imkanları məhdud şəxslər üçün xidmətlər və Marneuli əhalisi üçün aktual olan digər mövzular üzərində işləyir.

“Marneuli Demokrat Qadınlar Cəmiyyəti” 18 ildir, fəaliyyət göstərir və bələdiyyədə məktəbəqədər hazırlıq mərkəzlərini yaradan ilk təşkilatdır. Təşkilatın rəhbəri Olqa Endeladzedir. O, deyir ki, qanuna əsasən, təşkilat zorla “agent” adlanan şəxslərin reyestrində qeydiyyatdan keçməlidir, lakin onlar fəaliyyətini dayandıracaq və bağlanacaqlar.

2011-ci ilə qədər Marneulidə bir dənə də olsun məktəbəqədər hazırlıq mərkəzi yox idi. Olqa qeyd edir ki, uşaqların məktəbəqədər təhsilə əlçatanlığını təmin edən heç bir qanun yox idi və yerli özünüidarə orqanlarında heç kimin bələdiyyədəki uşaq bağçalarının vəziyyəti barədə məlumatı yox idi.

“O zaman mən özüm uşaqlı ana idim, əlbəttə ki, bu mövzu mənə şəxsən təsir etdi və problemin təkcə mənim şəxsi problemim deyil, həm də hər kəsə təsir etdiyini, ictimai problem olduğunu başa düşdüm. Məktəbəqədər yaşda uşaqları olan hər bir ailə narahatdır. Biz bu kampaniyaya başlayanda kifayət qədər ciddi proqram hazırladıq. Proqram həm əlçatanlığın artırılmasını, həm də strateji baxışı nəzərdə tuturdu – ona mütəxəssislər, məktəbəqədər təhsil müəssisələri birliyinin nümayəndələri və s. qoşulmuşdular. Problem çoxşaxəli idi – infrastruktur komponenti, məktəbəqədər təhsil müəssisələrinin əlçatanlığı, avadanlıq problemi var idi. Biz çalışdıq və bu sahənin inkişafında bizə kömək edəcək donor proqramları gətirdik”.

Olqanın təşkilatı 2011-2015-ci illərdə Marneulidə uşaq bağçalarının və məktəbəqədər hazırlıq müəssisələrinin inkişafı üçün çalışıb. Təşkilat dörd il ərzində Polşa, Estoniya və Yaponiya səfirliklərinin köməyi ilə Marneulinin Kəpənəkçi kəndindəki uşaq bağçasını tamamilə təmir edərək avadanlıqla təchiz edib. Polşa və Yaponiyadan 126 981 lari, yerli büdcədən isə 22 857 lari ayrılıb. Ağməmmədli kəndində məktəbəqədər hazırlıq mərkəzi açılıb, eləcə də Kosalı, Təzəkənd, Qaçağan, Araflı, Candar kəndlərində və Marneuli 6 saylı ictimai məktəbində məktəbəqədər hazırlıq mərkəzi açılıb.

Olqa hesab edir ki, “Gürcü arzusu” tərəfindən “xarici təsirin şəffaflığı haqqında” “rus qanunu”nun qəbulu, təşkilatlara “xarici gücün maraqlarını daşıyan” damğası vurulması ictimai təşkilatlara inamı azaltmaq və onları nüfuzdan salmaq məqsədi daşıyır.

“Gürcü arzusu” qanunu “şəffaflıq” əsasında qəbul etdiyini deyir. Onlar bildirirlər ki, ictimaiyyət təşkilatların xaricdən aldığı qrantları nəyə xərclədiyini bilməlidir. Lakin qrantın alınması və xərclənməsi prosesi indiyə kimi də şəffaf idi və qanun bunu onsuz da tənzimləyirdi. Qeyri-hökumət təşkilatları, müstəqil media və vətəndaş sektoru əmindir ki, qanun yalnız tənqidi fikirlərin qarşısını almaq məqsədi daşıyır.

Qrant almaq üçün media və qeyri-hökumət təşkilatları açıq elan edilən qrant müsabiqəsinə ərizə göndərirlər, bununla yanaşı müsabiqəyə büdcə və təşkilatın nə üzərində işləmək istədiyi, nə qədər lari xərcləməyi planlaşdırdığı barədə şifahi təsvir də təqdim olunur. Donor təşkilatlar müraciəti qəbul etdikdən sonra həmin qrantın verilib-verilməməsi barədə qərar qəbul edirlər. İctimai müsabiqədə qalib gəldikdən sonra Gürcüstan mediası və ya qeyri-hökumət təşkilatı layihəni həyata keçirməyə başlayır. Donor təşkilatla bağlanmış müqavilədə hesabatın – aralıq və yekun hesabatların təqdim edilmə müddətləri müəyyən edilir. Bu hesabatlar təşkilatın həyata keçirdiyi bütün fəaliyyətləri və həmçinin, layihə çərçivəsində xərcləməli olduğu vəsaitləri təsvir edir. Maliyyə hesabatına həm müqavilələr, həm də vergi öhdəliyi hesabatları daxildir. Donor təşkilat vergi öhdəliklərinin vicdanla yerinə yetirilməsinə böyük diqqət yetirir. Bundan əlavə, media qurumları hər rübdə bir dəfə Milli Kommunikasiya Komissiyasına gəlir və xərclər barədə məlumat təqdim etməli, maliyyə hesabatları üzrə audit hesabatını dərc etməlidirlər.

“Gürcü Arzusu” “xarici təsirin şəffaflığı haqqında” “rus qanunu”nu 28 may tarixində qəbul edib. Media və qeyri-hökumət təşkilatlarının “xarici təsir daşıyıcısı” təşkilatı kimi qeydiyyatdan keçmək öhdəliyi yarandı. Sentyabrdan isə öz istəkləri ilə reyestrdə qeydiyyatdan keçməyən təşkilatlar cərimələnəcək.

Avropa İttifaqı illərdir, Gürcüstan hökuməti və vətəndaş sektorunu maliyyələşdirir ki, ölkədə demokratik strukturlar yaransın və Gürcüstan daha asan şəkildə Avropa İttifaqına üzv olsun. 2019-24-cü illərdə Avropa İttifaqı Gürcüstan hökumətinə 517,82 milyon avro ayırıb, vətəndaş sektorunu 46,1 milyon, özəl sektor isə 6,1 milyon maliyyələşdirib. Avropa İttifaqından Gürcüstan hökumətinə ayrılmış məbləğin əksəriyyəti, 111,55 milyon avro Regional İnkişaf və İnfrastruktur Nazirliyinə, yerli özünüidarələrə ayrılıb. 101,40 milyon avro Maliyyə Nazirliyi, 62,75 milyon avro Müdafiə Nazirliyi, 57 milyon Ekologiya Nazirliyi alıb. Həmçinin, müxtəlif nazirliklərə də vəsait ayrılıb.

Gürcüstanda “rus qanunu”nun qüvvəyə minməsi halında ölkə azad media və qeyri-hökumət təşkilatlarının böyük hissəsini itirəcək. Bu isə öz növbəsində ölkədə demokratik proseslərin inkişafına mane olacaq. “Rus qanunu”nun qüvvəyə minməsi Gürcüstanın Avropa İttifaqına inteqrasiyasına mane olacaq – Avropa ittifaqının Gürcüstandakı səfiri Pavel Herçinski Gürcüstanın Avropa ittifaqına üzv olması prosesinin geri getməsi və maliyyənin dayandırılması haqqında danışıb. O, bildirib ki, “hazırda Gürcüstanın Avropa ittifaqına üzvlüyü prosesi dayandırılıb”.


Bizi Teleqramda izləyin! Yeni xəbərlər anında kanalda! Linkə daxil olub abunə olun!
Bizi WhatsAppda izləyin! Yeni xəbərlər anında kanalda! Linkə daxil olub abunə olun!
Digər maraqlı xəbərlər "Marneuli" radiosunun Facebook səhifəsində.
Bizi "Telegram"da izləyin.
Şahidi olduğunuz hadisələri çəkib bizə göndərin! +995557994415

Print Email
FaceBook Twitter Google
«« Noyabr 2024 »»
Bz.er Çr.ax Çr Cm.ax Cümə Şn Bz
28293031 1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 1