“Karantin uşaqlıq arzumu yerinə yetirməyə imkan yaratdı” – Nərminə Hüseynovanın səsli fikri
15:25 / 13.05.2020
25 yaşlı Nərminə Hüseynova bir neçə vaxtdır ki, şəxsi "Facebook"
səhifəsində gürcü və azərbaycan dilində videolar hazırlayaraq,
gürcü dilində düzgün danışıq qaydalarını öyrədir.
O, hər gün yeni bir video ilə o, gürcü dilini öyrənməkdə çətinlik
çəkən insanlara kömək etməyə çalışır və bu yolla öz biliyini
başqaları ilə də paylaşmış olur. Hüseynova "Marneuli" radiosunun
suallarını cavablayaraq, hazırladığı videoların əsas məqsədi
haqqında danışdı.
– Öz haqqınızda məlumat verin.
Mən Narmina Guseinova, 25 yaşım var, bakalavr təhsilini
sosiologiya, magistraturanı isə təhsil idarəetməsi üzrə bitirmişəm.
Rustavidə yaşayıram.
– Bu videoları çəkməkdə məqsədiniz nədir?
Youtube videolarını çəkməyimə başlıca səbəb özümdə
vətəndaş məsuliyyəti hiss etməyimdir. Biz illər boyu gürcü dili ilə
bağlı mövcud olan problemləri danışdıq, işıqlandırdıq, müzakirə
etdik, yazdıq və s. Düşünürəm ki, danışmağımız həqiqətən faydalı və
cığıraçandır. Əgər daha əvvəl danışmasaydıq, problemin nə olduğunu
müəyyən edib müzakirəyə çıxarmasaydıq, hərəkətə də keçə bilməzdik
çünki haradan başlayacağımızı və nəyi necə edəcəyimizi bilməzdik.
Ancaq, düşünürəm ki, artıq yetərincə danışmışıq, indi əməl etməli,
hərəkətə keçməliyik. Mən bunu belə alqılayıb öz üzərimə düşən
məsuliyyəti, əlimdən gələni etməyə qərar verdim. Əvvəl həyatın
ritminə və günlərimizin çox məşğul olduğuna görə bunu edə bilmir,
həmişə planlayır, ancaq heç cür həyata keçirə bilmirdim. Karantin
vəziyyətiylə birgə yaranan boş vaxt mənə çoxdankı arzumu həyata
keçirmək imkanı verdi. Eyni zamanda zəruri texnikanı da almaq mənə
şərait yaratdı və beləcə başladım videolar çəkməyə. Əsas məqsədim
dil öyrənmək istəyən və internetdən istifadə etmək imkanına malik
olan insanlara əlimdən gələn dəstəyi
göstərməkdir.
– Gürcü dilini mükəmməl dərəcədə öyrənməyin hansı faydaları
var?
Gürcü dilini ən azından danışıq səviyyəsində bilmək
ölkədə rahat yaşamaq deməkdir. Rahat yaşamaq isə bildiyimiz
rahatlıq anlayışının tam tərsidir. Rahat deyəndə arxayın başa
düşülür, ancaq, mən əksini nəzərdə tuturam. Sosial elmlərdə
inteqrasiya və inkluziya deyə terminlər var, əgər inteqrasiya qrup
şəklində cəmiyyətdə var olmağı nəzərdə tutursa, inkluziya məhz
fərdi olaraq, tək şəkildə cəmiyyətdə var olmaq, cəmiyyətə qoşulmaq
deməkdir. Qrup şəklində çoxdan inteqrasiya olmuşuq, bir qrup etnik
azərbaycanlı ilə bir qrup etnik gürcü illərdir Rustavi vəya
Marneulidə yan-yana yaşayır. Belə yaşamaq məhz arxayın olmaq
deməkdir, çünki mən öz komfort sahəsi adlandırdığım o kiçik
qrupumda yaşayıram. Yəni hər nə qədər mənim qrupumun ətrafında
müxtəlif başqa qruplar olsa da, mən qrupumun içindəyəm deyə, çox
arxayınam, çünki qrupumun içində eyni dili danışır, eyni yaşam
tərzini paylaşıram. Mən özümü belə arxayın hiss etdiyim və
öyrəşdiyim zonadan çıxıb bir fərd olaraq cəmiyyətə inkluziya
olmalıyam. İnkluziya fərdin ümumi mühitə qatılması deməkdir. Ancaq,
mən arxayın olduğum o komfort zonamdan, yəni öz balaca qrupumdan
çıxa bilmirəm çünki, çıxsam tək və müstəqil qalıb nə edəcəm? Tək
qalmağım üçün ən başlıca ünsiyyət qura biləcəyim bir dil bilməyim.
Bu da dövlət dilimizdir. Dövlət dilini bilib, digər ümumi bilgiləri
də öyrəndikdən sonra fərd olaraq müstəqil şəkildə rahat yaşaya
bilərəm çünki bilirəm ki, yanımla hər yerə tərcüməçi aparmağıma,
müxtəlif ictimai yerlərdə qonşu dövlətin dili olan rusca danışmağa
ehtiyac duymayacam, əksinə öz dövlətimin dilindən istifadə edəcəm.
Bu səfər arxayın düşmək əvəzinə, rahat yaşamağa başlayacam, həm də
ölkəmin bütün imkanlarından tam şəkildə faydalanaraq. Mən komfort
zonasını təkr etmək deyəndə sadəcə etnik azlıqları yox, etnik
çoxluğunu, etnik gürcüləri də nəzərdə tuturam. Onlar da
öyrəşdikləri o kiçik qrupdan çıxıb mənə yaxın gələcək. Müxtəlif
qruplardan çıxmış insanlar öz qruplarının bütün xüsusiyyətlərinə
rəğmən ortaq dil tapıb, razılığa gəlib yeni cəmiyyət qurub, ora
inkluziya olacaqlar.
– Günümüzdə bu kimi videolara ehtiyac duyulurmu?
İnteqrasiyadan inkluziya mərhələsinə keçmək üçün dili
bilməli, dili öyrənməliyik. Günümüzün internet çağı bizə gözəl
imkanlar yaratmışkən onu zərərli vərdişlərə çevirmək yerinə,
bir-birimizə öyrədə, bir-birimizdən öyrənə bilərik. Youtube
videoları bu baxımdan çox asan əlçatan və rahat bir vasitədir.
Nəzərə alsaq ki, məktəblərin hamısında dil öyrətmək baxımından
vəziyyət yaxşı olmaya, ya da insanların özəl və ödənişli müəllimdən
dərs almaq imkanı olmaya bilər, bu kimi videoların əhəmiyyəti böyük
ola bilər. Özüm ingilis dilini demək olar ki, youtube-dan, həm də
tək öyrənmişəm.
– Əsasən videoları hansı mövzuda çəkirsiniz? Videoları əsas bir-biri ilə səhv sala biləcəyimiz sözlər və
ifadələr barədə çəkirdim, məsələn, დამავიწყდა və დავივიწყე
arasındakı fərq. Gürcü dilində çoxları üçün çətin görünən fellərə
də başlamışam və beləcə fellər və zəruri ifadələrlə bağlı videolar
çəkməyə davam edəcəm. Ancaq, son zamanlar gürcü dilini sıfırdan
öyrənmək istəyən insanlar da mənə müraciət etdiklərinə görə, bir
müddət sonra məhz əlifbadan başlayaraq dili öyrətməyi də
düşünürəm.
– Videoların davamı gələcəkmi?
İnsanlardan aldığım bu qədər diqqət və müsbət reaksiya
məni videolarımın davamını çəkməyə təşviq edir. Hər növbəti videoma
çox böyük həvəslə hazırlaşır və zəhmət tələb edən iş olmasına
baxmayaraq onu çox böyük məmnuniyyətlə çəkir və yayımlayıram.
Bunlara, həm də artıq üzərimdə bir vətəndaş məsuliyyəti də hiss
etdiyimə görə nəinki videolarımı dayandırmağı düşünmür, hətta
texniki baxımdan çəkimlərini yaxşılaşdırmaq, eyni zamanda öyrətmək
baxımından da metodlarımı inkişaf etdirmək
istəyirəm.
– Günümüzdəki insanlara tövsiyələriniz?
Gürcü dilini öyrənməkdə olan insanlara başlıca
məsləhətim gürcü dilini gündəlik həyatlarının bir hissəsi
etmələridir. Dil praktikada istifadə olunmadıqca şeir əzbərləmək
kimi bir işə oxşayır. Şagirdlərə məsləhətim odur ki, əgər
ətraflarında gürcü dilini bilən insan varsa, hər fürsətdə onunla
gürcücə danışmağa və ünsiyyət qurmağa çalışsınlar. Əgər belə bir
insan yoxdursa, güzgünün qarşısına keçin və sual verən də, cavab
verən də özünüz olun. Ailə üzvləriniz bunu qəribə hesab edə
bilərlər amma bir neçə il sonra siz də, onlar da bunun çox gözəl
nəticəsini görəcəksiniz. Mənim ingilis dili üçün ən yaxşı müəllimim
otağımın güzgüsü olub. Saatlarla öz-özümə danışmışam. Hal-hazırda
isə alman dilini öyrənirəm, oxuduğum elə bir cümlə olmaz ki, gedib
onu anama vəya bacıma deməyim.
Onlar dili bilmədiklərinə görə mənə təbii ki, cavab verə bilmirlər
amma əsas mənim danışmağımdır. Ən böyük səhvimiz yazıb oxuyaraq
hansısa dildə danışmağı öyrənəcəyimizi düşünməyimizdir. Yazmaqla
yazmağı, oxumaqla oxumağı, dinləməklə dinləməyi, danışmaqla da
danışmağı öyrənirik. İllər boyu kitabda nələrisə oxuyub ya da
yazıb, sonra da niyə danışa bilmirəm deyə gileylənə bilmərik.
Danışmaq üçün danışmaq lazımdır. Tələbələr üçün ən böyük məsləhətim
kiçik dost ətraflarından əlavə gürcüdilli insanlarla ünsiyyət
qurmalarıdır. Facebookda kirayə yoldaşı tapmaq üçün yaradılan çox
sayda qrup var, ora daxil olub orada gürcüdilli insanlarla bir evdə
qalmaq üçün kimləsə razılaşa bilərsiniz. Bundan əlavə yarım günlük
işlərə daxil olub işləmək də ən yaxşı yollardan biridir. Dostlarım
və ev yoldaşlarımdan bir neçəsi, iş yoldaşlarımın isə əksəriyyəti
gürcüdilli olandan sonra, gürcü dilini öyrənmək o qədər də əlçatmaz
və çətin olmur.