Statistika xidmətinin məlumatına görə, Azərbaycandan yanacaq idxalı
minimuma enib.
Əgər ötən ilin yanvar-fevral aylarında Gürcüstan Azərbaycandan
27,450 milyon dollar (36,879 ton) dəyərində neft və neft məhsulları
alıbsa, bu il bu rəqəm 2 ayda 1,885 milyon dollaradək (1,682 ton)
azalıb. Azalma 1 356% təşkil edir.
“SOCAR Georgia Petroleum” şirkətinin direktoru Nodar Kançaveli
“Business Press News”a Azərbaycandan yanacaq idxalının azalmasının
səbəbinin nə olduğunu danışıb.
“İxtisar ötən ilin martında başlanmış Bakı fabrikinin yenidən
texniki təchizatı ilə bağlıdır - Avro 5 standartına keçid
qərarından sonra. İndiyədək Azərbaycandan yalnız Avro 4 dizel
yanacağı gətirilirdi. İndiyədək “Sokar” topdansatış hissəsində
dizel yanacağı bazarının 40%-ni tuturdu. Və assosiasiya sazişi bizi
2023-cü il yanvarın 1-dən ölkə standartını artırmağı öhdəsinə
götürdükdən sonra biz Gürcüstanda Avro 4 standartını ümumiyyətlə
tətbiq etməməyə məcbur olduq. Azərbaycan neft emalı zavodu öz
kommersiya məqsədlərinə əsaslanaraq Avro 5 standartını buraxmaq
qərarına gəlib.
İndi biz gözləmə rejimindəyik. Yenidənqurma davam edir. Texniki
cəhətdən təchiz olunub və Avro 5 standartına tam uyğundur.
Düşünürük ki, may ayına qədər Gürcüstan Azərbaycandan ən yüksək
standartda yanacaq alacaq. Dəqiq tarixi yaxın bir neçə həftə
ərzində biləcəyik”, - Kançaveli “Business Press
News”a bildirib.
Xatırladaq ki, Gürcüstan 2020-ci il yanvarın 1-dən Avro 5 standartı
dizel yanacağına keçməli idi. Bununla belə, müəssisələr və
idxalçılar aylardır ki, tarixin geri çəkilməsini tələb edirlər.
Əsas arqument kimi neftin Rusiyadan asılılığının artması və eyni
zamanda yanacağın qiymətinin artması göstərilirdi. İdxalçıların
müraciətinin əsas arqumenti 2021-ci ildən Azərbaycanda Avro-5 tipli
dizel emalı zavodunun istifadəyə verilməsi ilə bağlı olub. Lakin
“SOCAR Georgia”da elan etdikləri kimi, pandemiya səbəbindən
müəssisənin işə salınması iki dəfə təxirə salınıb.
Hökumət arqumentləri, idxalçıların və qeyri-hökumət təşkilatlarının
birgə müraciətini nəzərə alıb və hökumətin fərmanına əsasən
dəyişikliyə əvvəlcə 1 il moratorium qoyulub, sonra isə müddət iki
dəfə uzadılıb. Nəhayət, moratorium 2023-cü il yanvarın 1-də başa
çatdı və bu, Rusiyadan neft asılılığının 70%-ə qədər artmasına
səbəb oldu.
Onu da qeyd edək ki, Azərbaycan hökumətinin 2022-ci il hesabatına
əsasən, Heydər Əliyev adına Bakı Neft Emalı Zavodu bu ildən Avro 5
ekoloji standartlarına uyğun dizel yanacağı və avtomobil benzini
istehsalına başlayacaq. Yəni Gürcüstan indi ölkəyə daxil olmayan
Azərbaycan benzinini də gözləməli olur.