“Wall Street Journal”ın eksklüziv hesabatına görə, Rusiyanın 2022-ci ildə Ukraynaya genişmiqyaslı müdaxiləsindən sonrakı aylar ərzində Rusiya bir neçə dəfə Türkiyəyə böyük məbləğdə pul göndərib. Nəşrin məlumatına görə, qısa müddətdə transferlərin sayı 5 milyard dollar təşkil edib.
O zaman bu pullar Rusiya prezidenti Vladimir Putin və Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın on ildir tikməyi planlaşdırdıqları Türkiyənin ilk atom elektrik stansiyası layihəsi üçün nəzərdə tutulub. Layihə Rusiya hökumətinin nüvə konqlomeratı tərəfindən maliyyələşdirilib və həyata keçirilib.
Bununla belə, transferlər Uoll Stritə nəzarət etmək vəzifəsi daşıyan Nyu Yorkdakı ABŞ Ədliyyə Nazirliyinin diqqətini çəkib. Buna səbəb pulun Amerikanın iki aparıcı bankı JPMorgan Chase və Citigroup vasitəsilə axması olub.

Məsələ ilə tanış olan mənbələrə görə, müstəntiqlər 2022-ci ildə Rusiya və Türkiyənin ABŞ-ın Rusiya Mərkəzi Bankına tətbiq etdiyi sanksiyalardan yayınmaq üçün AES layihəsindən istifadə etdiyini müəyyən ediblər.

Nəşrin yazdığına görə, Moskvadakı texnokratlar ABŞ bankları vasitəsilə “dost ölkəyə” milyardlarla dollar köçürüblər və bu pullar Rusiya dövlətinin təşəbbüslərinin maliyyələşdirilməsinə sərf olunub.

JPMorgan və Citigroup istintaqın hədəfi deyil, baxmayaraq ki, ABŞ hökuməti bankın bəzi köçürmələrini dayandırdıqdan sonra Rusiyanın 2 milyard dollar vəsaiti JPMorganda dondurulub.

Məlumatlara görə, ABŞ prokurorları pulları 2024-cü ildə ələ keçirməyi planlaşdırıblar ki, bu pul köçürmələri sanksiyalardan yayınmaq, pulların yuyulması və bank fırıldaqları törətmək məqsədi daşıyırdı. Bununla belə, mənbələr Bayden administrasiyasının Ağ Evin Türkiyə ilə münasibətləri korlamamaq istədiyi üçün bu qərarı əngəllədiyini bildirib.

WSJ-nin məlumatına görə, Tramp administrasiyasının yüksək səviyyəli rəsmiləri bildiriblər ki, ABŞ hökuməti sanksiyalar rejimini nəzərdən keçirməyə və ondan yayınmağa çalışanlara qarşı tədbirlər görməyə davam edəcək.

Rusiyanın “Rosatom” dövlət nüvə şirkətinin nümayəndəsi bildirib ki, ayrılan vəsaitlərin hamısı nüvə layihəsi üçün istifadə olunub və “üçüncü tərəflərin təsiri ilə haqsız olaraq gecikdirilən pullara gəlincə, biz məsələnin həllini gözləyirik. " - Rosatom nümayəndəsi bildirib.

Nəşrin yazdığına görə, bahalı atom elektrik stansiyası layihələri Rusiyaya başqa məqsədlər üçün nəzərdə tutulan vəsaitləri rahatlıqla gizlətməyə imkan verir.
WSJ-nin məlumatına görə, ilkin olaraq plan işləyib, çünki 2022-ci ilin yayında Qazprombank AES üçün Citi vasitəsilə Türkiyənin Ziraat Bankına 3 milyard dollar, JPMorgan vasitəsilə isə 2 milyard dollardan çox vəsait köçürüb.

Lakin Ədliyyə Nazirliyi transferlərlə bağlı xəbərdar edildikdən sonra yüksək rütbəli amerikalı məmurlar Türkiyəyə növbəti 2 milyard dollarlıq transferin qarşısını almaq üçün bankla əlaqə saxlayıblar. Nəticədə pullar dondurulub.

Mənbələr bildiriblər ki, Bayden administrasiyasının bundan sonra nə edəcəyi ilə bağlı tərəddüd etməsinə Ədliyyə Nazirliyinin Ərdoğanın əsas adamlarından biri, kəşfiyyat direktoru İbrahim Kalının 2022-ci ildəki transferlərdə əli olduğuna dair şübhələri səbəb olub.
Bundan əlavə, WSJ yazır ki, Suriyada üsyançılar tərəfindən Bəşər Əsəd rejiminin devrilməsindən sonra Ərdoğanın bölgədə təsirinin artması ilə müşayiət olunan dövrdə ABŞ Türkiyənin ABŞ-ın dəstəklədiyi kürdlərin nəzarətində olan ərazilərə qüvvələr yerləşdirə biləcəyindən ehtiyat edirdi.
Nəşrin məlumatına görə, məhz bu dövrdə Ağ Ev Ədliyyə Nazirliyindən 2 milyard dolları ələ keçirməməyi xahiş edib.

İndi işin yenidən açılıb-açılmaması barədə qərar prezident Donald Trampın administrasiyasına aiddir. Məlumat üçün bildirək ki, Trampın ilk prezidentlik dövründə Ərdoğanla mübahisə mövzusu Türkiyə hökumətinə məxsus “Halkbank”a qarşı bankın ABŞ-ın İrana tətbiq etdiyi sanksiyalar rejimini pozması ilə bağlı iddialar olub.