Avrasiya İqtisadi Birliyi ölkələrinə reeksport niyə artır
Gürcüstandan Avrasiya İqtisadi Birliyinə üzv ölkələrə təkrar ixrac hər ay artır.
Milli Statistika Xidmətinin məlumatına görə, bu ilin fevral ayında ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 296% artıb. Bunlardan rekord artım Qırğızıstan (1086,7%) və Qazaxıstan (749%) istiqamətində qeydə alınıb. Ermənistanda təkrar ixracın artımı 177%, Rusiyada isə 102% təşkil edib.

“Business Press News”a danışan İxracın İnkişafı Assosiasiyasının eksperti Qiorqi Qudabandze bildirib ki, rekord artım əsasən bu gün dünyada baş verən geosiyasi vəziyyətlə bağlıdır.

Onun sözlərinə görə, Ukraynadakı müharibə və Qərbin Rusiyaya qarşı tətbiq etdiyi məhdudiyyətlər və sanksiyalar nəqliyyat və tranzit istiqamətlərini tamamilə dəyişib. Deməli, inkişaf etmiş ölkələrdən bəzi ölkələrə çata bilməyən məhsullar (məsələn, avtomobillər) Gürcüstandan keçir.

Lakin Qiorqi Qudabandzenin dediyi kimi, söhbət yerli ixracdan yox, təkrar ixracdan getsək də, təhlükə böyükdür, ona görə də bu istiqamətdə fəaliyyət göstərən biznes operatorları riskləri hesablayıb bazarı şaxələndirməlidirlər.

“Təhlükəli tendensiya ondan ibarətdir ki, təkrar ixrac inkişaf etmiş bazarlara deyil, digər istiqamətlərə artır. Söhbət yerli ixracdan yox, təkrar ixracdan getsə də, vəziyyət hələ də ürəkaçan deyil.

Təbii ki, bizim Rusiya və ya MDB üzvü olan dövlətlər deyil, sivil bazarlar istiqamətində inkişaf etməyimizə üstünlük verilir. İqtisadi olmaqla yanaşı, siyasi təhdidləri də (xüsusilə Rusiya bazarı) ehtiva edir.

Buna səbəb olan - birincisi odur ki, təkrar ixracda artım əsasən avtomobillərdən gəlir və tələbat bu ölkələrdən gəlir. Ümumi mənada düşünsək, niyə təkrar ixrac etməyək, amma inkişaf etmiş bazarlardan yararlanmaq daha yaxşıdır. Konkret olaraq avtomobillərin təkrar ixracına qayıtsaq, burada inkişaf etmiş bazarlara demək olar ki, reeksport yoxdur, sıfıra bərabərdir, çünki Gürcüstan bu inkişaf etmiş ölkələrdən maşın idxal edir və sonra onlar artıq MDB üzvü olan dövlətlərə gedirlər. Bizim buna qarşı heç bir şeyimiz yoxdur, bircə məsələ odur ki, bu istiqamətdə fəaliyyət göstərən bizneslər hətta Rusiyadan gələn bazar risklərini maksimum dərəcədə sığortalamalıdırlar. Üstəlik, geosiyasi şəraitdə bütün sivil dünyanın Rusiyaya qarşı birləşdiyini və ona qarşı müxtəlif növ iqtisadi sanksiyalar və ya rıçaqlardan istifadə edildiyini görəndə. Bu bazarın bağlanması və ya hansısa növ məhdudiyyətlərin (Rusiya tarixən öyrəşdiyi kimi) tətbiq olunması kimi çox böyük təhlükə var. Ona görə də bu risklərin təhlili və sığortalanması çox vacibdir. Bu müəssisələr öz bazarlarını şaxələndirməlidirlər.

Bundan əlavə, rekord artım təbii ki, sanksiyalarla da bağlıdır. Rusiyaya müəyyən məhsulların idxalının ya məhdudlaşdırılması, ya da tamamilə dayandırılması ilə yanaşı, geosiyasi vəziyyətdən asılı olaraq, nəqliyyat və tranzit dəhlizlərinin marşrutları dəyişdirilib. Nəticədə dəhlizlər, çatdırılma müddətləri və qiymətlər və buna görə də regionumuzda ticarətin bütün aspektləri dəyişdi. Buna görə də, sanksiyaların təsiri altında müəyyən məhsullar, məsələn, Ukraynadakı müharibədən əvvəl olduğu kimi, bəzi bölgələrə daxil ola bilməz. Müvafiq olaraq, biznes operatorları yeni marşrutlar və dəhlizlər axtarışında, yeni oyun qaydaları müəyyən etməklə məşğuldurlar.
Ona görə də təbiidir ki, bütün bunlar sanksiyalar və dünyada baş verən geosiyasi vəziyyətlə bağlıdır”,
- Qiorqi Qudabandze bildirib.

Mənbə: BPN

Print