Gürcüstandan Avrasiya İqtisadi Birliyinə üzv ölkələrə təkrar ixrac
hər ay artır.
Milli Statistika Xidmətinin məlumatına görə, bu ilin fevral ayında
ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 296% artıb. Bunlardan rekord
artım Qırğızıstan (1086,7%) və Qazaxıstan (749%) istiqamətində
qeydə alınıb. Ermənistanda təkrar ixracın artımı 177%, Rusiyada isə
102% təşkil edib.
“Business Press News”a danışan İxracın İnkişafı Assosiasiyasının
eksperti Qiorqi Qudabandze bildirib ki, rekord artım əsasən bu gün
dünyada baş verən geosiyasi vəziyyətlə bağlıdır.
Onun sözlərinə görə, Ukraynadakı müharibə və Qərbin Rusiyaya qarşı
tətbiq etdiyi məhdudiyyətlər və sanksiyalar nəqliyyat və tranzit
istiqamətlərini tamamilə dəyişib. Deməli, inkişaf etmiş ölkələrdən
bəzi ölkələrə çata bilməyən məhsullar (məsələn, avtomobillər)
Gürcüstandan keçir.
Lakin Qiorqi Qudabandzenin dediyi kimi, söhbət yerli ixracdan yox,
təkrar ixracdan getsək də, təhlükə böyükdür, ona görə də bu
istiqamətdə fəaliyyət göstərən biznes operatorları riskləri
hesablayıb bazarı şaxələndirməlidirlər.
“Təhlükəli tendensiya ondan ibarətdir ki, təkrar ixrac inkişaf
etmiş bazarlara deyil, digər istiqamətlərə artır. Söhbət yerli
ixracdan yox, təkrar ixracdan getsə də, vəziyyət hələ də ürəkaçan
deyil.
Təbii ki, bizim Rusiya və ya MDB üzvü olan dövlətlər deyil, sivil
bazarlar istiqamətində inkişaf etməyimizə üstünlük verilir.
İqtisadi olmaqla yanaşı, siyasi təhdidləri də (xüsusilə Rusiya
bazarı) ehtiva edir.
Buna səbəb olan - birincisi odur ki, təkrar ixracda artım əsasən
avtomobillərdən gəlir və tələbat bu ölkələrdən gəlir. Ümumi mənada
düşünsək, niyə təkrar ixrac etməyək, amma inkişaf etmiş bazarlardan
yararlanmaq daha yaxşıdır. Konkret olaraq avtomobillərin təkrar
ixracına qayıtsaq, burada inkişaf etmiş bazarlara demək olar ki,
reeksport yoxdur, sıfıra bərabərdir, çünki Gürcüstan bu inkişaf
etmiş ölkələrdən maşın idxal edir və sonra onlar artıq MDB üzvü
olan dövlətlərə gedirlər. Bizim buna qarşı heç bir şeyimiz yoxdur,
bircə məsələ odur ki, bu istiqamətdə fəaliyyət göstərən bizneslər
hətta Rusiyadan gələn bazar risklərini maksimum dərəcədə
sığortalamalıdırlar. Üstəlik, geosiyasi şəraitdə bütün sivil
dünyanın Rusiyaya qarşı birləşdiyini və ona qarşı müxtəlif növ
iqtisadi sanksiyalar və ya rıçaqlardan istifadə edildiyini görəndə.
Bu bazarın bağlanması və ya hansısa növ məhdudiyyətlərin (Rusiya
tarixən öyrəşdiyi kimi) tətbiq olunması kimi çox böyük təhlükə var.
Ona görə də bu risklərin təhlili və sığortalanması çox vacibdir. Bu
müəssisələr öz bazarlarını şaxələndirməlidirlər.
Bundan əlavə, rekord artım təbii ki, sanksiyalarla da bağlıdır.
Rusiyaya müəyyən məhsulların idxalının ya məhdudlaşdırılması, ya da
tamamilə dayandırılması ilə yanaşı, geosiyasi vəziyyətdən asılı
olaraq, nəqliyyat və tranzit dəhlizlərinin marşrutları
dəyişdirilib. Nəticədə dəhlizlər, çatdırılma müddətləri və
qiymətlər və buna görə də regionumuzda ticarətin bütün aspektləri
dəyişdi. Buna görə də, sanksiyaların təsiri altında müəyyən
məhsullar, məsələn, Ukraynadakı müharibədən əvvəl olduğu kimi, bəzi
bölgələrə daxil ola bilməz. Müvafiq olaraq, biznes operatorları
yeni marşrutlar və dəhlizlər axtarışında, yeni oyun qaydaları
müəyyən etməklə məşğuldurlar.
Ona görə də təbiidir ki, bütün bunlar sanksiyalar və dünyada baş
verən geosiyasi vəziyyətlə bağlıdır”, - Qiorqi
Qudabandze bildirib.