Fevralın 21-i
bütün dünyada Beynəlxalq Ana Dili Günü kimi qeyd olunur. 1999-cu
ilin noyabrında Banqladeş səfirinin təşəbbüsü ilə UNESCO tərəfindən
fevralın 21-i Beynəlxalq Ana Dili Günü elan
edilib.
Beynəlxalq Ana
Dili Günü 1952-ci il fevralın 21-də Banqladeşin Benqal şəhərində öz
ana dilinin rəsmi dil olması uğrunda mübarizə aparan 4 tələbənin
öldürülməsi hadisəsini bir daha insanların xatirəsində
canlandırır.
Beynəlxalq Ana
dili Günü ilə bağlı Marneuli sakinləri arasında sorğu
keçirdik.
Sorğu zamanı
sakinlərin demək olar ki, heç biri 21 fevralın hansı əlamətdar gün
olduğunu bilmədilər.
Hətta
məktəblərdə xüsusi günlərin müəllimlər tərəfindən xatırladılmasına
baxmayaraq məktəblilər belə 21 fevral Beynəlxalq Ana Dili Günü
olduğundan xəbərsiz idilər.
Xatırladaq ki,
BMT-nin İnsan Hüquqları üzrə mütəxəssisi Ana dili haqqında
fikirlərini dilə gətirərək bunları deyib: “İnsanın ana dili
şəxsiyyətinin əsasında bir çox vacib əlamətlərdən biridir və bu
mütləq şəkildə qeyd edilməlidir ki, ana dili insanda olan ən gözəl
insanlıq xarakteridir”.
“Bu
bizim keçmişimizlə olan vacib əlaqəmizdir, mədəniyyətlərimiz
arasında əsas körpüdür və bilik, yadaşımızın, eləcədə tariximizin
paylaşılmasının ən önəmli vasitəsidir” – BMT-nin İnsan
Hüquqları və Azlıq hüquqları üzrə mütəxəssisi Fernand de Varennes
öz 21 fevral tarixli çıxışında bildirib.
Xüsusi məruzəçi
onu da qeyd edib ki, “Dil ilə bağlı məsələlər əsasən
azlıqlar və yerli sakinlər üçün, insanın linqvistik, eləcə də
mədəni dəyərlərini nəzərdə tutan bir sahədir”. O, deyib
ki, dil gücdür, ancaq azlıqların ana dilinin tədris olunmaması
dünyada adi bir hal alıb, dövlət tərəfindən azlıqların ana dilinin
tədris olunması isə günümüzdə istisna halına
çevrilmişdir.
“Keçmiş
ideologiyalara qapılıb, yalnız dövlət dili olmalıdır deyərək,
ölkədə mövcud olan başqa dilləri heç saymaq, dünyadakı
rəngarəngliyi və zəngin milli dəyərləri yox edir. Məhz Beynəlxalq
Ana Dili günü milli, mədəni və linqvistik rəngarəngliyin qeyd
olunması və inkişafı üçün bir imkandır – bu həmçinin milli və yerli
azlıq nümayəndəsi olan insanların hüquqlarının tanınması və
qorunmasına yol açacaqdır”.
Dil və Təhsil
məsələləri BMT-nin xüsusi məruzəçisinin mandatı tərəfindən təşkil
olunan BMT-nin 2019-cu ildə həyata keçiriləcək Azlıq Məsələləri
üzrə Forumunun xüsusi mövzusu olacaqdır.