Dini Agentliyi irqçilik və dözümsüzlüyə qarşı Avropa Komissiyası tənqid edib
İrqçiliyə və
dözümsüzlüyə qarşı Avropa Komissiyası (ECRI) Gürcüstana verilmiş
tövsiyyələrin yerinə yetirilməsi haqqında nəticəni
yayımlayıb.
ECRI
yazır ki, Gürcüstan komissiyanın 2016-cı ildə verdiyi tövsiyyələri
tam yerinə yetirmir.
Avropa Komissiyası nəticədə iki məsələni diqqətə yetirib. ECRI-ın
bəyanatına görə onların tövsiyyəsi ilə Gürcüstan hakimiyyəti Xalq
Müdafiəçisi ofisində fəaliyyət göstərən dini şuraya daha çox diqqət
ayırmalı idi.
Əvəzində Gürcüstan hakimiyyəti onlara bildirib ki, dini icmalar və
dövlət arasında vasitəçi Dini Məsələlər üzrə Dövlət Agentliyidir.
Agentlik Gürcüstan hakimiyyətinin təsdiqləməsi ilə mediator rolunu
tam yerinə yetirir və dinlərlər bağlı problemlərin həllində və
inter-dini gərginliklərin yüngülləşdirilməsində müstəqil, etibarlı
və uğurlu mediatordur.
Hakimiyyət artıq komissiyaya bildirib ki, Dini Agentlik keçmişdə
artıq Dini Şura ilə əməkdaşlıq üçün addımlar atıb. Ancaq Dini
Şuranın bəzi üzvləri agentliyə qarşı mənfi əhal-ruhiyyədə idi və
onun ləğv olunmasını tələb edirdi.
Ancaq ECRI-ın nəticəsinə görə bu iki institut arasında əməkdaşlıq
aşağıdır. Dini Agentlik yalnız Şuranın təqdim etdiyi sənədələrə
baxmaqla kifaəytlənb. Komissiyasnın nəticəsinə görə Gürcüstan
hakimiyyətinin təsdiqinə baxmayaraq Dövlət agentliyinin
fəaliyyətinə qarşı suallar yaranır.
Məsələn, 2015-ci ildə Moxe məscidinin ətrafında gedən dava zamanı
müsəlman icması bu məsələ ilə bağlı yaradılmış Dövlət Komissiyasına
Xalq Müdafiəçisinin qolulmasını tələb etdi, çünki dövlət
agentliyinə etibar etmirdilər. Ancaq agentlik bu tələbə mənfi cavab
verdi. ECRI təəssüf edir ki, bu halda Ombudsmanın təcrübəsindən
dözümlülüyə dəstək olmaqda istifadə etməyiblər.
“Komissiya Dini Məsələlər üzrə Dövlət Agentliyinin
marağını göstərən, dini şura ilə əməkdaşlıq etməli olduğu haqqında
başqa heç bir məlumat almayıb” – yazır ECRI.
Komissiyaya əsasən 2017-ci ildə ölkədə konstitusiya
dəyişikliklərinin müzakirəsinin başlaması da vacibdir.
Dəyişikliklərin bir hissəsi Milli Təhülksəziliyin qorunması səbəbi
ilə azadlığın məhdudlaşdırılması məqsədini daşıyırdı.
Dəyişikliklər qəbul olunduğu halda xüsusən dini azlqıalra zərər
vuracaqdı. Dini Şura Venesiya komissiyası ilə birgə bu dəyişikliyin
insan huüquqlarının Avropa Konvensiyası ilə uyğunsuzluğunu təsdiq
ediri. Dövlət Agentliyi isə mövqe bildirməyib.
“Bu məsələ insan hüquqularını qoruyan və dini qruplarda
çübhəni daha da dərinləşdirdi ki, dövlət agentliyi müstəqil
institut əvəzinə dini azlıqların yoxlanılması üçün yaradılmış
mexanizmdir.
Bu məlumata əsaslanaraq ECRI nəicə çıxarıb ki, bu təşkilatın ilk
əvvəl tövsiyyə verdiyi əsas dəyişmzədir. Eləcə də Dini Məsələlər
üzrə Dövlət Agentliyi ECRI -ın tövsiyyələrdnə qeyd olunduğu kimi
Dini Şura ilə əməkdaşlıq üçün vacib addımlar atmayıb”
– təşkilat yazır.
Ona görə də Avropa Komissiyasının irqçilik və dözümsüzlüyə qarşı
komissiyası hesab edir ki, Gürcüstan komissiyası bu tövsiyyəni
yerinə yetirməyib.
İkinci tövsiyyədə ECRI qeyd edib ki, DİN xüsusi şöbə yaratmalı idi
və şöbə irqçilik və homofobiya/transfobiya motivi ilə törədilmiş
cinayətləri araşdırmalı idi. DİN-də İnsan Hüquqlarının Müdafiəsi
Departamenti yaradıldı və ECRI bunu önə atılan addım hesab edir.
Amma departament istintaq əvəzinə yalnız ona nəzarət funksiyasını
yerinə yetirir.
Eləcə də Komissiya DİN-in departament yaradan zaman Xalq MÜdafiəçsi
və LGBT hüquqlarını qoruyan təşkilatlarla əməkdaşlıq edib etməməsi
haqqında da məlumat almayıb. Bu tövsiyyədə qeyd olunubmuş. Ona görə
də komissiyanın nəticəsinə görə Gürcüstan yalnız bu tövsiyyənin bir
hissəsini yerinə yetirib.