Marneuli sakini Şəlalə Əmircanova Gürcüstanın
ən baxımlı verilişlərindən olan “Nanukas Şou” verilişində
azərbaycanlılar arasında gender problemi barəsində açıq şəkildə
söhbət açdığında 19 yaşı var idi.
Şəlalə öz ətrafındakılardan misal gətirmişdi və bildirmişdi ki,
qızları 9-cu sinifdən evləndirirlər, təhsil almaq imkanı vermirlər
və hər bir insanın inkişafı üçün vacib olan əsas hüquq və
azadlıqlarından məhrum edirdilər.
Şəlalənin problemi ictimailəşdirməsi etnik azərbaycanlı sakinlərin
bir çoxunun hiddətinə səbəb olmuşdu.
“Mənə qədər də bu mövzu ilə bağlı danışılsa da, bu
problemin mənim tərəfimdən yüksəkdən səsləndirilməsi kimlərinsə
hiddətinə səbəb oldu və mənə qarşı aqressiyalar
oldu”, – Şəlalə Əmircanova deyir.
Sakinlər Şəlalə ilə açıq şəkildə münaqişəyə girirdilər. Sosial
şəbəkədə tənqid edirdilər və icmanın eyiblərini ictimailəşdirməkdə
ittiham edirdilər.
Şəlaləyə edilən hücumlardan artıq iki il ötüb, lakin vəziyyət hələ
də dəyişməz olaraq qalır. Bu dəfə isə hücumların hədəfinə gənc
coğrafiya müəllimi Həmid Sadıqov tuş gəlib. Həmid də qızların erkən
yaşda evliliyinə və evlənmə məqsədilə qızların zorla qaçırılmasına
etiraz etmişdi.
Qardabanili coğrafiya müəllimi qızın qaçırılmasına etiraz etdiyinə
görə, ictimai qınağa məruz qalmışdı. Coğrafiya müəllimi qızın
qaçırılmasına etiraz edərək qızın atasına övladının təhsilini davam
etdirməli olduğunu xatırlatdığı zaman kənd sakinləri onu ictimai
şəkildə tənqid etdilər və hətta təhqirə də yol verdilər.
Əmircanova deyir ki, o, və Həmid fərqli baxışlarına görə öz icması
tərəfindən ayrı-seçkiliyə məruz qalıblar. Onlar illər ərzində tabu
olan vəziyyətlə bağlı açıq danışdıqları üçün cmiyyət tərəfindən
kənarlaşdırılıblar.
“Əgər kimsə buna etiraz edirsə və bunun düzgün
olmadığını deyirsə, bu kimlərisə hiddətləndirir. Çünki bu həmin
xalq, konkret ictimaiyyət tərəfindən düşünülmüş qaydalardır, çünki
bəzi şeyləri yazılmamış qanunlarla tənzimləmək
istəyirlər”, – Şəlalə deyir.
Şəlalənin sözlərinə görə, problemlə bağlı yalnız etnik azlıqlar
deyil, etnik çoxluq da danışmaq istəmir.
İnsan Hüquqları Araşdırma və Monitorinq Mərkəzinin hüquqşünası və
araşdırmaçısı Mariam Qabrielaşvili “Marneuli” radiosu ilə söhbəti
zamanı bildirdi ki, əksər hallarda diskriminasiyanı dövlət
tərəfindən edilən zorakılıq kimi başa düşürlər, lakin real olaraq
bu belə deyil.
“Həmidin məsələsində icma zorakılığa yol verdi, fərqli
baxışlarına və fərqli düşüncəsinə görə ona qarşı fiziki və mənəvi
zorakılıq törətdi. Məhz buna görə də, deyə bilərik ki, bu da
diskriminasiya halıdır. Açıq şəkildə ləyaqətin alçaldılması
hərəkətlərinə yol verilmişdi və bütün bunlar onun düşüncəsinə görə
baş verdi”, – Qabrielaşvili deyir. Onun sözlərinə
görə, Şəlalə Əmircanovanın məsələsinə də eyni pəncərədən baxa
bilərik.
Marima Qabrielaşvili deyir ki, çox halda etnik azlıqlar dövlət
tərəfindən diskriminasiyaya məruz qalırlar. Onların qapalı
olmasından irəli gələrək isə ictimaiyyət fərqli düşüncəli insanları
kənarlaşdırmağa çalışır.
“Belə hallar tez-tez olur, belə hallarla addımbaşı
qarşılaşırıq. Diskriminasiya əleyhinə qanun bu baxımdan
diskriminasiyanın nə olduğu və hansı hallarda diskriminasiya ilə
hansı hallarda diskriminasiya qarşılaşdığımız barədə müzakirələrin
başlanılması üçün ən yaxşı vasitədir”, – Mariam
Qabrielaşvili deyir.
Kvemo Kartlidə diskriminasiya hallarını xalq müdafiəçisinin ofisi
də araşdırır. Xalq müdafiəçisi aparatının bərabərlik
departamentinin rəhbəri Ketevan Şubaşvili deyir ki, diskriminasiya
halları ilə bağlı Marneulidən müraciətlərin sayı azdır.
“Bu xüsusiyyət yalnız bu tərəflər üçün səciyyəvi deyil.
Digər qruplara da baxdıqda görərik ki, müxtəlif səbəblərdən
müraciət etməyə çəkinirlər. Ümumiyyətlə, müəyyən halların
ictimailəşməsini istəmirlər və s. Lakin əsas problem sakinlərin
onları qoruyan mexanizm barədə hələ də məlumatlarının
olmamasıdır”, – Ketevan Şubaşvili deyir.
Xalq müdafiəçisi aparatının bərabərlik departamentinin rəhbərinin
“Marneuli” radiosu ilə söhbəti zamanı deyir ki, hələ ki, bir milli
azlıq daxilində fərqli fikrinə görə eyni milli azlıq tərəfindən
diskriminasiyaya məruz qalma halı barədə müraciət edən
olmayıb.
"Marneuli" Radiosu