Gürcüstanda yaşlı insanların 52%-i emosional olaraq özünü tənha hiss edir, 45%-i isə özünü sosial cəhətdən tənha hesab edir. Bu barədə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Əhali Fondunun Gürcüstan ofisinin 65-85 yaşlı vətəndaşlar arasında tənhalığın keyfiyyətini və tənhalığa səbəb olan amilləri araşdıran yeni araşdırmasında bəhs edilir.

Araşdırmalar çərçivəsində 2021-ci ilin iyun ayında Tbilisidə və regionlarda bu yaşda olan 1000 vətəndaşla müsahibə aparılıb. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Əhali Fondunun sifarişi ilə sözügedən araşdırmanı hazırlayan Sosial Tədqiqatlar və Təhlillər İnstitutunun direktoru İaqo Kaçkaçişvilinin sözlərinə görə, məlumatlar təmsilçi xarakter daşıyır.

Araşdırma müəlliflərinin fikrincə, əldə edilən məlumatlar yaşlıların sosial tənhalıqdan daha çox emosional tənhalıqdan əziyyət çəkdiyini göstərir. Xüsusən də onların əksəriyyəti (52%) özlərini az-çox emosional tənha hesab edir, yəni paylaşacaqları, ortaq hisslər keçirəcəkləri insanların olmamasından şikayətlənirlər.

Digər tərəfdən, tədqiqat müəllifləri qeyd edirlər ki, sosial cəhətdən az-çox tənhalıq nisbəti 45%-ə bərabərdir. Tədqiqatçılar izah edirlər ki, bu insanlar qohum və tanışlar dairəsindən ibarət sosial əlaqələrin/şəbəkələrin olmamasından şikayətlənirlər.

“Maraqlıdır ki, emosional tənhalıq son dərəcə güclü şəkildə 28% hiss olunursa, sosial tənhalıqda bu nisbət 16%-ə enir. Görünür, Gürcüstanda yaşlı insanlar ətraflarında insanların azlığından deyil, daha çox bu insanlarla emosiyaların və şəfqətin bölüşdürülməməsindən o qədər də narahatdırlar”, - araşdırmada deyilir.

Statistik təhlil göstərir ki, Gürcüstanda sosial tənhalıq həmin şəxsləri belə xarakterizə edir:

• • ehtiyac yarandıqda onları həkimə aparacaq bir insanın ətraflarında nadir hallarda varlığını hiss edən;
• • yanında xoş bir iş görə biləcəyi bir insanın olduğunu nadir hallarda hiss edən;
• • nadir hallarda onları sevən və ehtiyac duyduqlarını hiss etdirən bir insanın olduğunu hiss edən;
• • ümumiyyətlə özünü bədbəxt hesab edənlər;
• • Kiçik ailədə yaşayanlar;
• • Paytaxtda yaşayanlar.

Digər tərəfdən, həmin insanlarda emosional tənhalıq hissi yaranır:

• • yataq xəstəsi olduqda onlara kömək edəcək kiminsə olduğunu nadir hallarda hiss edən;
• • xəstəlik zamanı gündəlik işlərində onlara kömək edəcək birinin olduğunu nadir hallarda hiss edən;
• • Üzbəüz söhbət üçün yaxşı tanımadıqları insanla görüşəndə nisbətən tez-tez əsəbi olanlar;
• • Özünü ümumiyyətlə daha az xoşbəxt hesab edənlər;
• • Paytaxtda yaşayanlar.

Tədqiqat müəlliflərinin fikrincə, hər beşinci müsahibin ailədə şəxsi problemlərini və qayğılarını danışa biləcəyi bir qohumu yoxdur və yaşlıların 13 faizinin belə dostu yoxdur. Bununla belə, respondentlər oxşar şəxs(lər)lə əhatə olunduqda, yaşlılar özlərini onlara çox yaxın hiss etdiklərini bildirirlər (ailə üzvü – 47%, dost – 32%).

Sənədə əsasən, yaşlıların əksəriyyəti (65%) özünü az-çox xoşbəxt hesab edir. Sənəddə göstərilən məlumatlara görə, çoxuşaqlı ailələrdə yaşayan ahıllar özlərini daha xoşbəxt hiss edirlər. Ancaq qocalar nə qədər yaşlı olsalar, özlərini xoşbəxt hesab etmə dərəcələri bir o qədər aşağı olur.

Yaşlı respondentlərin təxminən beşdə biri (21%) tək yaşayır. Sənəddə oxuduğumuz kimi, statistik təhlillər göstərir ki, yaşlılar arasında ən çox iki üzvlü ailələr olur; Bundan başqa, qocaların yarısı 3 nəfərdən az, digər yarısı isə 3 nəfərdən çox üzvü olan ailələrdə yaşayır.

Bundan başqa, yaşlıların böyük əksəriyyəti (86%) heç bir yerdə işləməyən pensiyaçılardır. Məşğul olan və ya özünüməşğul olan yaşlıların payı cəmi onda birdir. Respondentlərin az hissəsi (3%) təbii əkinçiliklə məşğuldur.

Bununla belə, tədqiqat müəlliflərinin fikrincə, yaşlıların 62%-nin evdə internetə müntəzəm çıxışı yoxdur. Bundan əlavə, kompüterdən və ya digər elektron cihazlardan istifadə etmək nadirdir (onların televiziya proqramlarına və ya filmlərinə baxmaq üçün istifadə edildiyi hallar istisna olmaqla).

“Xüsusən də elektron cihazları/kompüterləri olmayan və ya onlardan istifadə etmək bacarığı olmayan respondentlərin payı ümumilikdə təxminən 30%-ə çatır. Evində elektron cihazları olan və ya onlardan istifadə etmək bacarığına malik olan respondentlərin əksəriyyəti (59%) (ümumi sayının təxminən 70%-i) bu cihazlardan heç vaxt (0 saat) televiziya proqramlarına və ya filmlərə baxmaqdan başqa heç bir şey üçün istifadə etmirlər. Beşincisi onu göstərir ki, adətən o, gündə 1-3 saat kompüter və ya digər elektron cihazdan istifadə edir”, – sənəddə oxuyuruq.

Onlayn ünsiyyətin telefon və video zənglər kimi komponentinə gəlincə, yaşlıların üçdə biri həftə ərzində ailə üzvləri, dostları ilə söhbət etmək və/yaxud sosial əlaqələr üçün 1-5 zəng, beşincisi isə 6-10 zəng edir.

Araşdırmanın tam analitik təhlilini linkdən oxuyun.