"İran və ABŞ arasında münasibətlərə və çətin geosiyasi vəziyyətə
görə İranla sərhəd de fakto bağlana bilər. Gürcüstanla da bu halın
baş verməsini istisna etmirik. Nə çıxır, Ermənistan dənizsiz adadır
və belə halda nə etməliyik?
- Ermənistanın baş naziri səlahiyyətlərini yerinə yetirən Nikol
Paşinyan bildirib.
Onun sözlərinə görə, bir təcrübəli diplomatla görüşü zamanı o,
Ermənistanın içində olduğu
həmin vəziyyəti təsvir edib - Türkiyə və
Azərbaycanla sərhəd bağlıdır, qalan iki sərhəd isə demək olar ki,
yarıaçıqdır. Onun iki fikirli bəyanatının izahında yerli
siyasətçilər arasında fikir ayrılığı yaranıb. Siyasətçilərin bir
hissəsinin dediyinə görə, Paşinyan Rusiya və ABŞ arasında manevr
etməyə cəhd göstərir, başqaları isə hesab edirlər ki, o, nə
etdiyini bilmir.
Qafqaz məsələləri üzrə ekspert Mamuka Areşidze hesab edir ki,
Paşinyanın bəyanatı dünya ictimaiyyəti üçün bir növ testdir.
- Bu bəyanat beynəlxalq ictimaiyyət üçün vəziyyətin testdən
keçirilməsidir. Paşinyanın hansı diplomatı nəzərdə tutduğu çox
mühümdür. Əgər İranla sərhəddin bağlanmasından söhbət gedirsə,
güman edə bilərik ki, Con Poltonu (ABŞ-ın Milli Təhlükəsizlik üzrə
Müşaviri) nəzərdə tuturmuş. Tramp çox vacib mesaj səsləndirdi. O,
dedi ki, Ermənistan hakimiyyətinin başına Paşinyanın gəlməsi ilə
Qarabağ münaqişəsinin həlli üçün yeni səhifə açıldı. O, nəyi
nəzərdə tutduğunu konkret deməyib. Amma Bakıya da eyni mesajı
göndərdi.
- Gürcüstan sərhədinə gəldikdə isə...
- Düzünü deyim ki, bilmirəm Gürcüstan sərhədi ilə bağlı hansı
məqsədi güdür - yenə də hesab edirəm Paşinyan bununla demək istəyir
ki, həmin Amerikalı diplomat elə şərtlər qoyub ki, mən bunu etməyə
məcburam, ölkə çox ağır vəziyyətə düşəcək. Yəni İran istiqamətində
edilən bəyanat ABŞ-a aid idi, mən Amerikalıların istəyini yerinə
yetirsəm məcbur olacağam ki, rusların tələbini də yerinə yetirim.
Bu halda isə qonşularımla, ilk növbədə isə Gürcüstanla münasibət
çətinləşəcək və məcbur olacağam ki, sərhədləri bağlayım və ada kimi
yaşayım...Bu bəyanatdan sonra o, Moskvadan, Vaşinqtondan və
Tbilisidən zəng gözlədiyinə işarə edir.
- Yerli əhalinin Paşinyanı dəstəkləməsi onun liberal baxışlarını
ilə bağlı idi. 9 dekabrda Ermənistanda növbədənkənar parlament
seçkiləri təyin olunub. Necə düşünürsünüz belə bəyanatlarla
əhalinin dəstəyini itirməyəcək ki?
- Yox, Ermənistanda çox böyük eyforiya var və Paşinyanın ətrafında
2003-cü ildə Gürcüstandakı komandaya qarşı olduğu kimi vəziyyət
var. Mən avqustda onun ətrafındakılar ilə söhbət etdim və kimlə
görüşdümsə hamısı məni əmin edirdi ki, o, Saakaşvilinin səhvlərini
nəzərə alacaqdı. Yəni kobud olmayacaqdı, müxtəlif şəxslərlə və
biznes sektoru ilə kobud rəftar etməyəcəkdi. Beləliklə, onun
başqaların səhvindən dərs alacağına hələlik inam var.
Onun maraqlı bir yanaşması var – müttəfiqlərini, "böyük
qardaşlarını" məcbur edir ki, onunla əlaqəni özləri qursunlar. Bu
onum hakimiyyətə gəldiyi ilk günlərdən hiss olunurdu. Söhbət
Moskva, Brüssel və Vaşinqtondan gedir və o, bu metodu davam
etdirəcək. İndi də deyir ki, əgər mən tərəflərdən təklifini qəbul
etsəm, adaya düşəcəyəm. Bu halda o, hər hansı bir diplomatı deyil,
bir tərəfi, yəni Amerikanı nəzərdə tutub.
- Necə düşünürsünüz, o, Amerikadan və Rusiyadan nə
gözləməlidir?
- Paşinyan Rusiya ilə havadan asılı qalmış vəziyyəti qoruyub
saxlayacaq. Ermənistanın nə istədiyi aydındır - Azərbaycana silah
verilməsin – bu isə Rusiya tərəfindən istisna edilir, ikinci isə
Ermənistana pul versin ki, iqtisadiyyatını inkişaf etdirsin. Keçən
il pul alıb, amma bu pullar silahlanmaya istifadə olunub. İndi
Paşinyanı silah deyil ölkənin iqtisadi vəziyyəti narahat edir.
- Olduqca çox ağıllı adam təəssüratı bağışlayır...
-Ağıllı və çevikdir. Yeri gəlmişkən, Bolton Ermənistana gələndə
onlar Amerikadan silah alınmasını təklif ediblər. O, buna
zərifliklə etiraz edib və deyib ki, Amerika silahları Rusiya
silahlarından daha bahadır, ləkin əsl səbəb bu deyildi. Həqiqətdə
Paşinyanın gedişi düzgündür. Çünki Ermənistanın hərbi maşınları rus
silahı üçün uyğunlaşdırılıb. Bundan əlavə Moskvaya hiss etdirdi ki,
bu seqmentdə sizin müttəfiqiniz olaraq qalıram.