Bu ilin yanvar-sentyabr aylarında Gürcüstana 38,2 milyon dollar
dəyərində 105 min 12 ton buğda və meslin idxal edilib.
Rəsmi statistikaya görə, ötən ilin bu dövrü üçün ölkə tərəfindən
alınmış buğdanın ümumi həcmi 283 min ton, 2020-ci ildə isə 368 min
665 ton olub. Müvafiq olaraq, bu il idxal olunan buğdanın dəyəri
2021-ci ilin 9
ayının məlumatı ilə müqayisədə 43,7% azalıb.
Bu dövrdə Rusiya qeyd olunan ilkin istehlak mallarının əsas idxal
bazarı olaraq qalır və bu baxımdan buğdanın alış tempi əvvəlki
dövrlə müqayisədə xeyli azalıb. Ümumi idxalın 92%-i Rusiyanın
payına düşür.
Buğda idxalı bazarlarının reytinqi aşağıdakı
kimidir:
1. Rusiya - 35,7 milyon dollar, 96 624 ton;
2. Qazaxıstan - 1,3 milyon dollar, 3 703 ton;
3. Ermənistan - 714 min dollar, 3 569 ton.
Onu da qeyd edək ki, iyun ayından sonra buğda yalnız Rusiyadan
gətirilirdi.
Buğda idxalının azalmasının əksinə olaraq, 2022-ci ilin 9 ayı
ərzində un idxalının göstəriciləri əhəmiyyətli dərəcədə artıb.
Nəticədə yanvar-iyul aylarında Gürcüstana 50,1 milyon dollar
dəyərində 132 min 240 ton un idxal edilib. Ötən ilin müvafiq dövrü
ilə müqayisədə malların idxalının həcmi 704,8%, dəyəri isə 922,5%
artıb ki, bu da un idxalının rekord artım tempini əks etdirir.
Ölkələrə gəlincə, statistik göstəricilərə görə, Rusiya buğda
idxalında olduğu kimi əsas idxalçı ölkədir. Bu bazar ümumi idxalın
demək olar ki, 99%-ni təşkil edir.
Un idxal edən ölkələr:
1. Rusiya - 49,2 milyon dollar, 130 847 ton;
2. Türkiyə - 573 min dollar, 819 ton;
3. İtaliya - 106 min dollar, 101 ton;
4. Qazaxıstan - 98 min dollar, 270 ton;
5. Ukrayna - 39 min dollar, 87 ton;
6. Litva - 39 min dollar, 57 ton;
Xatırladırıq ki, buğda, un və çörək istehsalçıları buğda idxalının
azalmasına və un idxalının artmasına səbəb kimi Rusiyadan buğda
ixracına tətbiq edilən tarifi və una sıfır vergi tətbiq edilməsini
göstərirlər ki, bu da buğda idxalını rentabelsiz edir. Nəticədə
iyun ayından ölkədə iri dəyirmanlar həm buğda emalını, həm də
idxalını dayandırıb, onların bir hissəsi unun idxalına başlayıb.
Lakin yay aylarında buğdanın qiyməti ucuzlaşdığından, Rusiyadan
buğdanın ixrac vergisi də azalıb. Bu, yerli dəyirmanların
işləməsinə imkan verdi. Bu gün BM.GE-yə danışan yerli emal
şirkətlərinin nümayəndələri deyirlər ki, ixrac vergisinin
artırılması davam edərsə, buğdanın idxalı idxalçılar üçün sərfəli
olmayacaq və dəyirmanlar, xüsusən də noyabrdan sonra beynəlxalq
bazarda buğdanın qiymətinin artması ilə əlaqədar problemlərlə
üzləşəcək. mövsümi amillərə görə artacaq.