Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi bu gün, mayın 23-də Gürcüstanın
üçüncü prezidenti Mixeil Saakaşvilinin işi ilə bağlı qərarını dərc
edib.
Eks-prezident Gürcüstan məhkəmələrində ona qarşı çıxarılmış iki
hökmlə bağlı Strasburqda ərizə verib. Bu, deputat Valeri
Qelaşviliyə hücum və Sandro Qirqvlianinin qətlində təqsirli
bilinənlərin əfv edilməsi ilə bağlı işlərlə bağlı olub.
•
Avropa Məhkəməsi İnsan Hüquqlarının və Əsas Azadlıqların
Müdafiəsi haqqında Konvensiyanın 6-cı maddəsinin (ədalətli məhkəmə
araşdırması hüququ) birinci və üçüncü (d) bəndlərinin pozulmasını
müəyyən etməmişdir;
• Strasburq Məhkəməsi Konvensiyanın 7-ci maddəsinin pozulduğunu
müəyyən etməmişdir (qanunsuz cəza yoxdur - heç kəs cinayət tərkibi
olmayan cinayətə görə təqsirli bilinə bilməz);
• Avropa Məhkəməsi 18-ci maddə (hüquqların məhdudlaşdırılmasının
tətbiqi dairəsi – məhdudiyyətlərin nəzərdə tutulduğu məqsəddən
başqa istifadə edilməsinə yol verilmir) əsasında verilmiş şikayəti
təmin etməyib.
Şikayətdə Saakaşvili qeyd edib ki, 2018-ci il iyunun 28-də keçmiş
deputat Valeri Qelaşviliyə hücumla bağlı ona qarşı 6 il həbs cəzası
verilən təqsirli hökmün yoxlanılmamış dəlillərə əsaslandığını qeyd
edib.
Sandro Qirqvlianinin qətli üzrə təqsirli bilinənlərin amnistiyası
ilə bağlı çıxarılan üç illik həbs cəzasına gəlincə, Saakaşvili
şikayətində qeyd edib ki, hökm yoxlanılmamış sübutlara əsaslanıb və
bununla da Konvensiyanın 6 və 7-ci maddələri bir daha pozulub.
Bundan əlavə, şikayətdə birinci instansiya hakiminin müstəqil və
qərəzsiz olmadığı bildirilir.
Saakaşvili 18-ci maddə əsasında şikayət edib ki, o, siyasi
motivlərlə təqib olunur və hakimiyyət ona qarşı cinayət ədaləti
mexanizmindən istifadə edir.
Strasburq məhkəməsi hesab edib ki, Mixeil Saakaşviliyə qarşı irəli
sürülən ittihamlar ciddi və əsaslıdır. Avropa Məhkəməsi qeyd edir
ki, iş materiallarında ona qarşı birbaşa və ardıcıl dolayı sübutlar
olub və milli məhkəmələr prosesi tam çəkişmə əsasında aparıblar və
bu zaman Saakaşvilinin vəkili müvafiq cavablar verə bilib.
Avropa Məhkəməsi qeyd edir ki, ilk növbədə məhkəmənin hökmləri
düzgün əsaslandırılıb. Mixeil Saakaşvili iddia edib ki, 2018-ci
ildə Qelaşvilinin işi üzrə ona qarşı çıxarılan hökm ittiham
tərəfinin iki şahidi, keçmiş müdafiə naziri İrakli Okruaşvili və
parlamentin keçmiş spikeri Nino Burcanadzenin ifadələrinə
əsaslanıb, onun hesablamalarına görə, bu şəxslər etibarsızdırlar,
çünki onlar onun siyasi rəqibləri idi.
Saakaşvili həmçinin iddia edib ki, ittihamın arxasında onun siyasi
təqibinin gizli motivi dayanır. Avropa Məhkəməsi Mixeil
Saakaşvilinin müdafiə hüquqlarının pozulmadığını müəyyən edib. O
qeyd edir ki, Okruaşvili və Burcanadzenin ifadələri ilə yanaşı,
işin digər materialları arasında əhəmiyyətli ardıcıllıq olub ki, bu
da motivi müəyyən etməyə kömək edib.
Strasburq məhkəməsi qeyd edir ki, Saakaşvilinin siyasi partiyası
ilə yeni hakim hakimiyyət arasında kəskin siyasi antaqonizm fonunda
o, ona qarşı cinayət işinin başlanmasının əsas məqsədinin Gürcüstan
siyasətində iştirakına mane olmaq olduğunu təkbaşına sübut edə
bilməyib.
“Gürcü Arzusu” bir daha “Rusiya qanununu” qəbul etməyi
planlaşdırır. Həmin qanun 2023-cü ilin mart ayında kütləvi
etirazlar nəticəsində geri çəkilmişdi. “Gürcü Arzusu” ötən il vəd
vermişdi ki, “Rusiya qanunu” Parlamentə qaytarmayacaqlar. Amma vədi
pozublar. “Gürcü Arzusu” qanun layihəsinin ilkin formasından yalnız
“agent” sözünü çıxarıb və onu xarici maraqların daşıyıcısı ilə əvəz
edib.
Qanuna görə, gəlirinin 20%-dən artığı xaricdən əldə olunan bütün
QHT və media təşkilatlar xarici qüvvələrin maraq daşıyıcısı hesab
olunurlar. Dövlət bu təşkilatların fəaliyyətini və məqsədlərini
araşdırmayacaq, onların hamısına xarici qüvvələrin maraq daşıyıcısı
adını verəcək.
Qanun sivil ölkələrdə olduğu kimi düşmən əhval-ruhiyyəli ölkələrdən
gələn maliyyəyə deyil, Avropa və Amerikadan gələn maliyyəyə
istiqamətlənib.
Qanunun irəli sürülməsinə görə, Avropa İttifaqı üzvləri və
Gürcüstanın dost ölkə liderləri öz təəccüblərini bildiriblər,
Rusiya Prezidentinin mətbuat katibi isə “Gürcü Arzusu”-nun qanununu
bəyənib.